معرفی بیماری شانکر سیتوسپورائی درختان میوه و دستورالعمل کنترل بیماری

شانکر (canker) ، اصطلاحا به زخم های معمولا فرو رفته روی تنه، ساقه، شاخه یا سر شاخه های گیاه می گویند. بیماری شانکر سیتوسپورائی بیش از ۷۰ گونه از درختان میوه هسته دار از جمله هلو، شلیل، آلو ،‌گیلاس، زردآلو و بادام ، درختان دانه دار، درختان جنگلی و غیرمثمر از جمله بید و صنوبر، و درختچه های خشبی را آلوده  می کند. این بیماری یکی از بیماریهای بسیار مهم و مخرب شناخته شده هلو (تحت عنوان شانکرسیتوسپورایی هلو ( در جهان می باشد که موجب افت شدید محصول و نابودی باغات هلو می گردد.

بیماری شانکر سیتوسپورائی اغلب روی درختان تحت استرس خشکی، سرمازدگی، هرس شدید و بدون برنامه ، کمبود عناصر غذائی، شرایط نامناسب خاک، آفات و بیماریهای گیاهی ایجاد می گردد. این بیماری توسط گونه های مختلف قارچ سیتوسپورا (spp Cytospora ) ایجاد شده و نام بیماری هم از آن گرفته شده است.

شانکر باکتریایی روی انواع درختان میوه پراکنده است – میزبان مهم این بیماری شامل بادام ، زردآلو ، گیلاس ، آلبالو ، آلو ، گوجه ، هلو ، سیب و گلابی هستند . خسارت این بیماری در سالهایی که بارندگی بهاره زیاد است بیستر دیده میشود .

علائم بیماری : علائم در جوانه ها و اندامهای گل بصورت خشکیدگی و قهوه ای شدن بافت به همراه مرگ جوانه ها و اندام های گل دیده می شود . روی جوانه ها ترشح صمغ مشاهده می شود. بافت شاخه و تنه در محل آلودگی تغییر رنگ داده و نسبت به بافتهای سالم کمی گودتر است و چنانچه پوست محل شانکر را برداریم رگه های قهوه ای در بافت زیر پوست دیده می شود . در برخی از درختان الوده در قسمت پایین گیاه و نزدیک طوقه پاجوشهای فراوان رشد می کنند .

باکتری عامل بیماری زمستان را در جوانه ها و شانکرهای باقیمانده سال قبل سپری می کند و با مساعد شدن شرایط (بارندگی ، جراحات سطحی و زخم در سطح گیاه) امکان ورود به درون گیاه فراهم می شود .

بنابراین شکستگی شاخه ها و زخم ها و محل افتادن برگ ها در پاییز به نفوذ باکتری کمک می کند .

بارندگی شدید بهاره همراه با وزش باد به انتشار بیماری کمک می کند .

کنترل بیماری :

۱ . استفاده از نهالهای سالم ، استاندارد و عاری از بیماری در موقع کاشت باغ .

۲ . هرس و سوزاندن شاخه ها و اندام های آلوده .

۳ . هرس شاخه های شکسته در اثر برف و یا عوامل دیگر و ضدعفونی محل زخم با بردو ۴-۲ درصد .

۴ . کنترل شیمیایی با استفاده از ترکیبات مسی مانند مخلوط بردو ۲ درصد و یا اکسی کلرورمس ۳ در هزار بعلاوه سولفات روی یا سولفات آهن ۲ در هزار .

 سه زمان برای سمپاشی بر علیه بیماری شانکر باکتریایی درختان میوه هسته دار توصیه می شود : الف) در پاییز همزمان با ریزش برگها

ب) در زمان تورم جوانه های گل

ج) بلافاصله پس از ریزش گلبرگها و تشکیل چغاله